یکی از جنبه های مهم مهم و حیاتی علم مهندسی و طراحی، دقت می باشد. هر چه قدر دقت در اندازه هر یک از معیارها و پارامترها بیشتر باشد، کارایی هم بالاتر می رود. به همین دلیل، بهره گیری از ابزارآلات دقیق برای دست یابی به نتایج قابل اطمینان و صحیح از اهمیت بالایی برخوردار است. ابزارهای اندازه گیری دقیق که با عنوان ابزار دقیق معروف هستند، امکان تشخیص خواص شیمیایی و فیزیکی مواد مختلف را فراهم می کنند. همچنین با افزایش کنترل کیفیت، محصولات بسیار باکیفیت تری ارائه می دهند.
به دلیل اهمیت بالایی این موضوع، در ادامه این مقاله از وبسایت تخصصی ارشان تجهیز، به بررسی و تعریف ابزار دقیق می پردازیم و سپس انواع مختلف آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
تعریف ابزار دقیق
به صورت کلی، به علومی که در ارتباط با طراحی و ساخت ابزار دقیق مهندسی جهت اندازه‌گیری، کنترل و نظارت روی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مختلف مثل دما، فشار و جریان و اطمینان از کیفیت و کارایی عملکرد می باشد، ابزار دقیق گفته می شود.
محققان به کمک ابزار دقیق می توانند داده های دقیقی را جمع آوری کنند که تاثیر بسزایی در نتیجه گیری دقیق دارد. به دلیل نقش بسیار موثری که این ابزارها در صنایع مانند تولید، انرژی، فرآوری شیمیایی و نظارت بر محیط زیست دارند، همیشه مورد استفاده هستند و از اهمیت بالایی برخوردارند.
استفاده از ابزار دقیق باعث کنترل کیفیت، افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها و بهبود فرآیندهای تولید نیز دارد.
اجزای تشکیل دهنده ابزار دقیق
ابزار دقیق به طور عمده از سه ابزار بسیار مهم تشکیل می شود که عبارتند از سنسور، الکترونیک و نمایشگر
سنسور: سنسور یا حسگر بخشی از ابزار دقیق است که برای تبدیل اطلاعات فیریکی به سیگنال الکتریکی استفاده می شود. به طور مثال، یک سنسور دما قابلیت اندازه گیری دمای محیط را دارد و سپس آن را به سیگنال الکتریکی تبدیل می کند.
الکترونیک: از دیگر اجزای تشکیل دهنده ابزلر دقیق، الکترونیک است که سیگنال های الکتریکی را از سنسور دریافت کرده و سپس آنها را پردازش می کنند. در بسیاری از ابزارهای دقیق، بخش الکترونیک شامل یک مدار الکترونیکی برای پردازش سیگنال های یک مدار می باشد.
نمایشگر: آخرین بخش از مجموعه ابزار دقیق، نمایشگر می باشد که نتایج اندازه گیری را نشان می دهد. نمایشگر ها شامل صفحه نمایش دیجیتال، نشانگر های گرافیکی، نمایشگر های LED و یا نشانگر های آنالوگی می باشد.
به کمک این سه جز، می توانیم خواص فیزیکی و شیمیایی مواد مختلف را اندازه گیری کنیم.
ابزار دقیق در پتروشیمی
یکی از قسمت های اصلی صنعت پتروشیمی، ابزار دقیق می باشد که نقش بسیار کلیدی و مهمی در اجرای فرآیندها ایفا می کند. همچنین تاثیر بسزایی در کنترل کیفیت محصولات و بهبود عملکرد سیستم ها دارد. این ابزارها اطلاعات دقیق و کاملی را فراهم می کنند. همچنین به کاهش هدررفت منابع و افزایش بهره وری نیز کمک شایانی خواهد کرد.
برخی از کاربردهای اصلی ابزارهای دقیق در صنعت پتروشیمی عبارتند از:
سنسورها و ترانسمیترها:
از سنسورها و ترانسمیترها به منظور اندازه گیری پارامترهای مختلف مانند فشار، دما، جریان و سطح مایعات در اکثر واحدهای پردازشی و تجهیزات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
کنترل فرآیندها:
سیستم های کنترل اتوماتیک به وسیله ابزارهای دقیق، فرآیندهای تولیدی را به طور کاملا خودکار کنترل می کند. از دقت و پایداری در کنترل فرآیند اطمینان حاصل می کند.
اندازه گیری کیفیت:
به وسیله ابزارهای دقیق می توانید کنترل کیفیت محصولات پتروشیمی را انجام داد. زیرا پارامترهای اساسی و کلیدی مانند غلظت، ویژگی های شیمیایی و فیزیکی و سایر محصولات را نیز اندازه گیری کرد.
مانیتورینگ و پایش: وضعیت تجهیزات، لوله کشی ها و سیستم های پتروشیمی نیازمند استفاده از ابزارهای دقیق برای انجام مانیتورینگ و پایش هستند. به دست آوردن این اطلاعات به اجرای هر چه بهتر در بخش تعمیر و نگهداری کمک می کند. همچنین خطر خرابی ها را کاهش می دهد.
کنترل ایمنی: به کارگیری ابزار دقیق به موجب حفظ ایمنی و اجتناب از وقوع حوادث ناشی از شرایط نامطلوب در واحدهای پتروشیمی کمک شایانی می کند. به طور مثال، اندازه گیری غلظت گازهای خطرناک و مانیتورینگ دما و فشار در واحدهای پرخظر از کاربردهای ابزار دقیق در حوزه کنترل ایمنی می باشد.
کاهش هدررفت و هزینه ها:
ابزار دقیق می تواند در جلوگیری از کاهش مصرف مواد اولیه و کاهش هدررفت در فرآیندهای تولیدی نیز شود. به طور کلی، ابزار دقیق در صنعت پتروشیمی نقش حیاتی در کنترل، بهبود و بهره وری فرآیندها و تجهیزات دارد و بدون آنها عملکرد صحیح و ایمنی در این صنعت به سختی امکان‌پذیر است
|
نوع ابزار |
کاربرد اصلی |
محدوده اندازه‌گیری |
دقت اندازه گیری |
محیط‌های قابل استفاده |
|
فلومتر |
اندازه‌گیری جریان سیال |
0-1000 L/h |
±0.3% تا ±0.7% |
سیالات صنعتی، نفت و گاز |
|
ترانسمیتر فشار |
اندازه‌گیری فشار |
0-300 بار |
±0.05% تا ±0.2% |
مخازن تحت فشار، خطوط لوله |
|
سنسور دما |
اندازه‌گیری دما |
-50 تا 500 درجه سانتیگراد |
±0.5% تا ±1% |
دیگ‌های بخار، فرآیندهای گرمایشی |
|
ترانسمیتر سطح |
اندازه‌گیری سطح مایعات و جامدات |
0-120 متر |
±0.1% تا ±0.5% |
مخازن ذخیره‌سازی، تانک‌ها |
مزایای استفاده از ابزار دقیق
مزایا استفاده از ابزار دقیق تا حدی بالا است که در تمام صنایع به نحوی از این ابزارها استفاده می شود. به کارگیری از ابرار دقیق موجب بهبود کارایی و کیفیت فرآیندها می شود. در ادامه به معرفی ویژگی های خاص و انحصاری ابزار دقیق می پردازیم:
دقت بالا: ابزار دقیق قادر به اندازه گیری و کنترل با دقت بسیار بالا هستند. این دقت موجب می شود تا فرآیندهای صنعتی با حداقل خطا و انحراف انجام شوند. نتیجه آن، تولید محصولات بسیار باکیفیت و بهینه سازی عملکرد سیستم ها می باشد.
افزایش بهره وری: به کمک بهره وری، فرآیندهای تولید و کنترل به صورت خودکار و با سرعت بیشتری انجام می شوند. این امر منجر به افزایش بهره وری، کاهش زمان توقف و افزایش ظرفیت تولید نیز می شود.
پاسخ به برخی سوالات متداول در زمینه ابزار دقیق
نقش ابزار دقیق چیست؟
ابزار دقیق در صنایع مختلف نقش بسیار اساسی دارند. از کنترل فرآیندهای تولید تا مانیتورینگ و محیط زیست تا اندازه گیری دقیق در تحقیقات علمی
چه انواعی از ابزار دقیق وجود دارد؟
ابزارهای دقیق شامل انواع ترمومترها، فشارسنج‌ها، گیج‌های جریان، سنسورهای سطح، pH مترها، تجهیزات تست و اندازه‌گیری و غیره می‌شوند.
چگونه می توان از ابزارهای دقیق استفاده کرد؟
استفاده از ابزارهای دقیق نیازمند داشتن آشنایی اولیه و کسب آموزش‌های لازم است. به طور معمول با مطالعه دفترچه راهنما و شرکت در دوره‌های آموزشی مرتبط می‌توانید از آنها استفاده کنید.
نتیجه گیری:
ابزار دقیق جلیگاه ویژه ای در صنعت دارد. زیرا به کمک ابزارآلات دقیق می توان به داده های دقیق و کاملی دست یافت که برای نتیجه گیری های دقیق قابل ارزیابی می باشد. کنترل ایمنی و کاهش هدررفت هزینه ها و همچنین مانیتورینگ و پایش از کاربردهای ابزار دقیق می باشد.